Przepisy ustawy o rachunkowości nakładają na podlegające im podmioty obowiązek przeprowadzania na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzacji, czyli szczegółowego spisu, który pozwala określić rzeczywisty stan i wartość majątku przedsiębiorstwa. Termin zakończenia inwentaryzacji w odniesieniu do niektórych składników aktywów mija 15 stycznia 2023 r., z możliwością podjęcia określonych działań już od października 2022 r.
Okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów to jeden z kluczowych elementów rachunkowości.
Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji spoczywa przede wszystkim na firmach świadczących usługi produkcyjne i handlowe, jednakże w określonych przypadkach może dotyczyć także działalności usługowych.
Inwentaryzację przeprowadza się w celu określenia rzeczywistego stanu aktywów i pasywów przedsiębiorstwa. Pozwala ona na ustalenie poprawności zapisów w księgach ze stanem rzeczywistym oraz zidentyfikowanie przyczyn występowania ewentualnych różnic. Dzięki inwentaryzacji możliwe jest także dokonanie oceny przydatności środków trwałych, czy wykrycie lub zapobieganie nieprawidłowościom w postaci m.in. posiadania nadmiernej ilości pewnych towarów.
Inwentaryzacja, zgodnie z treścią art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o rachunkowości, obejmuje w szczególności:
Inwentaryzacja przeprowadzana jest drogą spisu ich ilości z natury, wyceny tych ilości, porównania wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic.
Inwentaryzacja przeprowadzana jest drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic.
Inwentaryzacja przeprowadzana jest drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.
Inwentaryzacja przeprowadzana jest drogą spisu z natury. Obowiązek ten nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.
Inwentaryzację składników, o których mowa powyżej, przeprowadza się, co do zasady, na ostatni dzień każdego roku obrotowego, jeszcze przed sporządzeniem rocznego sprawozdania finansowego. Jest to podstawowy termin przeprowadzania inwentaryzacji, obowiązujący jednostki, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
Termin inwentaryzacji zostanie jednak dotrzymany także wtedy, gdy inwentaryzacja składników aktywów (z wyjątkiem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4) rozpoczęła się nie wcześniej niż na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego (październik), a zakończyła nie później niż 15 dnia następnego roku – wskazuje na to art. 26 ust. 3 pkt 1.
Przepis ten określa ponadto, z jaką częstotliwością należy poddawać inwentaryzacji określone składniki. Nie we wszystkich przypadkach spis musi odbywać się corocznie. Przykładowo, inwentaryzację zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową można przeprowadzać raz w ciągu 2 lat (art. 26 ust. 3 pkt 2). Częstotliwość inwentaryzacji nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie będzie z kolei dotrzymana, gdy spis przeprowadzono raz w ciągu 4 lat (art. 26 ust. 3 pkt 3).
Przepisy ustawy o rachunkowości przewidują również dwie sytuacje, w których możliwe będzie odstąpienie od przeprowadzania inwentaryzacji. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z tego zwolnienia w przypadku:
Inwentaryzacja, ze względu na informacje i wyniki, jakich dostarcza, musi zostać odpowiednio udokumentowana i powiązana z zapisami ksiąg rachunkowych, na co wskazuje art. 27 ust. 1.
Wszelkie różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych (zarówno niedobory, jak i nadwyżki) należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadł termin inwentaryzacji.
Zgodnie z treścią art. 54 ust. 3, jeżeli na skutek błędu popełnionego w latach poprzednich, który został stwierdzony w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata ubiegłe za spełniające wymagania określone w art. 4 ust. 1, kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, jeśli nadwyżka lub niedobór wykazane podczas inwentaryzacji mają istotną wartość i znacząco wpływają na wynik finansowy przedsiębiorstwa z lat poprzednich.
9 września 2024
Księgowość w firmach z branży TSL niesie za sobą wiele wyzwań. Złożoność krajowych przepisów podatkowych i celnych, konieczność prowadzenia ewidencji [...]
6 sierpnia 2024
Międzynarodowy transport drogowy rzeczy wymaga odpowiednich uprawnień i dokumentów. Kierowca, który jest obywatelem państwa członkowskiego UE, musi posiadać świadectwo kierowcy. [...]
29 kwietnia 2024
Od 30 kwietnia 2024r. na granicach z UK zaczną się kontrole fizyczne i dokumentacyjne towarów sanitarnych i fitosanitarnych. To wynik [...]
26 stycznia 2024
Przewoźnik przyjmuje zlecenie transportowe od spedycji z oznaczeniem towaru jako “neutralny”, jednak podczas kontroli wychodzi na jaw, że faktycznie przewoził [...]
10 stycznia 2024
W trosce o własne interesy, zleceniodawcy często domagają się od przewoźników tzw. neutralizacji dokumentów transportowych i nakładają kary za brak [...]
11 grudnia 2023
Sektor TSL przechodzi przez istotne zmiany, które odzwierciedlają ewolucję całej branży. Nowe regulacje oraz kierunki rozwoju, wprowadzone w 2023 roku, [...]
2 sierpnia 2023
Prawidłowe funkcjonowanie każdej firmy, niezależnie od wielkości czy branży, jest nierozerwalnie związane z przestrzeganiem zasad prawa.
13 lipca 2023
Bieżąca kontrola przesyłek, oszczędność czasu i bezpieczeństwo danych to kilka z wielu zalet, jakie daje e-CMR, czyli elektroniczny list przewozowy. [...]
29 czerwca 2023
Praca właściciela firmy transportowej, ale także kierowcy, spedytora czy przewoźnika, wiąże się nie tylko z transportem towarów i organizacją tego [...]
26 czerwca 2023
Brytyjski rząd na swojej oficjalnej stronie zachęca polskich przewoźników do udziału w programie akredytacji Civil Penalty Accreditation Scheme. Został on [...]
22 czerwca 2023
Wraz z dynamicznym rozwojem działalności transportowej, obejmującym pojazdy, infrastrukturę, logistykę i zarządzanie, pojawiają się także różne formy patologii. Powodują one [...]
31 maja 2023
1 czerwca wchodzi w życie rozporządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zawieszeniu przez Polskę ruchu towarowego na granicy z [...]
Masz pytania dotyczące branży? Nurtuje Cię jakiś temat? Masz ciekawego newsa, lub pomysł na artykuł? Chciałbyś pojawić się na łamach TSL Biznes? Napisz do nas a my skontaktujemy się z Tobą!
