Polska pełni coraz ważniejszą rolę jako kraj tranzytowy, nie tylko w kontekście przewozu towarów z Ukrainy, ale też nowego jedwabnego szlaku, który łączy Chiny z Unią Europejską. Firmy transportowo-spedycyjne, które zajmują się tranzytem towarów przez nasz kraj muszą zdawać sobie sprawę z wymaganych czynności i odpowiedzialności przed, w trakcie i po zamknięciu tranzytu.
Procedura tranzytu realizowana jest na podstawie Konwencji o wspólnej procedurze tranzytu (WPT), a jej stronami są: Wspólnota Europejska (27 państw) oraz Islandia, Macedonia Północna, Norwegia, Serbia, Szwajcaria, Turcja, Ukraina i Zjednoczone Królestwo. – Większość przewozów w procedurze tranzytu wspólnotowego to tranzyt zewnętrzny. Pozwala on na przemieszczanie towarów nieunijnych z jednego do drugiego miejsca znajdującego się na obszarze celnym Unii. Stosuje się wówczas procedurę tranzytową T1 – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Niezbędne dokumenty
Do sporządzenia dokumentu celnego T1 wymagane jest przedstawienie m.in.: krajowego lub międzynarodowego listu przewozowego (CMR), specyfikacji towaru lub packing list, świadectw, certyfikatów i licencji, które są wymagane przy tranzycie określonych towarów, takich, jak: świadectwo pochodzenia towaru lub świadectwo sanitarne. – Najważniejszym dokumentem jest jednak faktura handlowa, bo to na jej podstawie określana jest wartość celna towarów, a w związku z tym również wysokość gwarancji tranzytowej niezbędnej do przeprowadzenia procedury – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Na potrzeby procedury tranzytu są wykorzystywane też inne rodzaje dokumentów:
Obowiązki przewoźnika
Procedura tranzytu może odbywać się w procedurze standardowej (rozpoczęcie i zakończenie procedury odbywa się w oddziale celnym) lub uproszczonej (rozpoczęcie i zakończenie procedury odbywa się w miejscu uznanym lub wyznaczonym, u upoważnionego nadawcy lub odbiorcy). Jakie obowiązki spoczywają na przewoźniku w momencie zgłoszenia jego środka transportu jako realizującego procedurę tranzytową? – Przed rozpoczęciem procedury tranzytu w Urzędzie Celnym wyjścia obowiązują czynności wynikające ze Wspólnej Konwencji Tranzytowej. Należą do nich: złożenie zgłoszenia celnego w formie elektronicznej, nadanie numeru LRN, przedstawienie towaru i wymagalnych załączników, nadanie numeru MRN, rejestracja złożonego zabezpieczenia, wydruk TDT oraz zwolnienie towaru do procedury tranzytu. Natomiast przy zakończeniu procedury tranzytu w Urzędzie Celnym przeznaczenia wymagane czynności to: przedstawienie towaru i dokumentów w stanie niezmienionym, zarejestrowanie przybycia, czyli identyfikacja po numerze MRN, zwolnienie towaru z procedury tranzytu i wprowadzenie go do kolejnej procedury celnej: dopuszczenia do obrotu, reeksportu lub przyjęcia na magazyn w formie Magazynu Czasowego Składowania czy Składu Celnego. W każdym momencie trwania procedury tranzytu funkcjonariusze celni mogą zażądać rewizji towaru – wyjaśnia Joanna Porath.
Jak to wygląda w praktyce? Jaka jest odpowiedzialność przewoźnika w tranzycie? – Każdy przewoźnik musi znać procedury i wiedzieć, jakie dokumenty wymagane są na kolejnych etapach procedury tranzytowej, zgodnie ze Wspólną Konwencją Tranzytową. Znajomość tych zagadnień ułatwia nie tylko współpracę z obsługującą go agencją celną, ale też urzędami celnymi na całej trasie przewozu. Zatrudniony w firmie przewozowej kierowca powinien również posiadać niezbędną wiedzę o postępowaniu podczas realizacji tranzytu np. w przypadku kontroli lub rewizji celnej – mówi Joanna Porath.
To muszą wiedzieć firmy realizujące przewóz
Na przykład importer, który posiada swój magazyn w Warszawie, chciałby tam złożyć towar znajdujący się na terminalu w Gdańsku i samodzielnie go odprawić. By móc dokonać takiej czynności, musi otworzyć procedurę tranzytu w Oddziale Celnym w Gdańsku, zgodnie z lokalizacją Centrum Urzędowego Dokonywania Odpraw i zamknąć w Oddziale Celnym w Warszawie, również z zastosowaniem tych obostrzeń. Każdorazowo funkcjonariusz celno-skarbowy określa termin, do którego należy przedstawić towar w urzędzie celnym przeznaczenia. Oznacza to, że przewoźnik ma ograniczony czas na dostarczenie i zgłoszenie go do kolejnej procedury.
Przy procedurze tranzytu przewoźnik lub osoba przez niego upoważniona musi pamiętać o jeszcze jednej ważnej kwestii – to na nim spoczywa obowiązek złożenia Przywozowej Deklaracji Skróconej. Musi być ona przekazana do urzędu celnego wprowadzenia (czyli urzędu celnego na granicy UE) przed przybyciem towaru do tego urzędu. W zależności od rodzajów środków transportu określone są różne terminy składania PDS, np. w przypadku transportu drogowego musi być to co najmniej na godzinę przed przybyciem do urzędu celnego na granicy UE. – Polska pełni coraz ważniejszą rolę jako kraj tranzytowy, dlatego tak istotna jest znajomość wszystkich niezbędnych procedur, by towar przewożony przez nasz kraj mógł szybko i sprawnie trafić do miejsca przeznaczenia, a wszystkie procedury związane z tranzytem prawidłowo zakończone – dodaje Joanna Porath.
Joanna Porath – założycielka i prezeska AC Porath. Jej atuty to profesjonalne doświadczenie jako dyrektor w sektorze TSL z szerokimi kompetencjami, łączącymi zarządzanie i rozwijanie biznesu w zakresie usług celnych, spedycji morskiej i intermodalnej oraz frachtu lotniczego. Swoje zawodowe doświadczenie zdobywała zarówno w Polsce, jak i Niemczech.
Członkini Women’s International Shipping & Trading Association (WISTA) – organizacji wspierającej kobiety w branży transportu morskiego.
9 września 2024
Księgowość w firmach z branży TSL niesie za sobą wiele wyzwań. Złożoność krajowych przepisów podatkowych i celnych, konieczność prowadzenia ewidencji [...]
6 sierpnia 2024
Międzynarodowy transport drogowy rzeczy wymaga odpowiednich uprawnień i dokumentów. Kierowca, który jest obywatelem państwa członkowskiego UE, musi posiadać świadectwo kierowcy. [...]
29 kwietnia 2024
Od 30 kwietnia 2024r. na granicach z UK zaczną się kontrole fizyczne i dokumentacyjne towarów sanitarnych i fitosanitarnych. To wynik [...]
26 stycznia 2024
Przewoźnik przyjmuje zlecenie transportowe od spedycji z oznaczeniem towaru jako “neutralny”, jednak podczas kontroli wychodzi na jaw, że faktycznie przewoził [...]
10 stycznia 2024
W trosce o własne interesy, zleceniodawcy często domagają się od przewoźników tzw. neutralizacji dokumentów transportowych i nakładają kary za brak [...]
11 grudnia 2023
Sektor TSL przechodzi przez istotne zmiany, które odzwierciedlają ewolucję całej branży. Nowe regulacje oraz kierunki rozwoju, wprowadzone w 2023 roku, [...]
2 sierpnia 2023
Prawidłowe funkcjonowanie każdej firmy, niezależnie od wielkości czy branży, jest nierozerwalnie związane z przestrzeganiem zasad prawa.
13 lipca 2023
Bieżąca kontrola przesyłek, oszczędność czasu i bezpieczeństwo danych to kilka z wielu zalet, jakie daje e-CMR, czyli elektroniczny list przewozowy. [...]
29 czerwca 2023
Praca właściciela firmy transportowej, ale także kierowcy, spedytora czy przewoźnika, wiąże się nie tylko z transportem towarów i organizacją tego [...]
26 czerwca 2023
Brytyjski rząd na swojej oficjalnej stronie zachęca polskich przewoźników do udziału w programie akredytacji Civil Penalty Accreditation Scheme. Został on [...]
22 czerwca 2023
Wraz z dynamicznym rozwojem działalności transportowej, obejmującym pojazdy, infrastrukturę, logistykę i zarządzanie, pojawiają się także różne formy patologii. Powodują one [...]
31 maja 2023
1 czerwca wchodzi w życie rozporządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zawieszeniu przez Polskę ruchu towarowego na granicy z [...]
9 kwietnia 2025
7 kwietnia 2025
Masz pytania dotyczące branży? Nurtuje Cię jakiś temat? Masz ciekawego newsa, lub pomysł na artykuł? Chciałbyś pojawić się na łamach TSL Biznes? Napisz do nas a my skontaktujemy się z Tobą!
